Wat is het verschil tussen een merk en een handelsnaam?
De handelsnaam biedt lokale bescherming op jouw bedrijfsnaam, maar niet op de producten of diensten die je levert. Voor het onderscheid tussen producten en/of diensten van jou en jouw concurrenten is een merk nodig. Dit kunnen bijvoorbeeld de merknaam, het logo of je slogan zijn.
De handelsnaam
De handelsnaam is de naam waaronder je de onderneming voert. De handelsnaam geeft zeer beperkte lokale bescherming. Ook kun je met je handelsnaam nog steeds merkinbreuk plegen. Je weet dan ook pas zeker of je een naam mag gebruiken en je niet onverhoopt merkinbreuk pleegt, zodra deze geregistreerd is als merk. Dat maakt merkregistratie eigenlijk essentieel.
Veel voorkomende denkfout is dat een inschrijving bij de KvK voldoende bescherming biedt. Dat is dus niet zo. Volgens het handelsnaamrecht verkrijg je ook geen bescherming door inschrijving bij de Kamer van Koophandel, maar door gebruik van je handelsnaam. Zoals gezegd, is ook echt een registratie als merk nodig naast inschrijving als bedrijfsnaam bij de KvK.
Het merk
Je merk dient ter onderscheiding van de producten en de diensten die je aanbiedt. Het doel van een merk is dan ook duidelijk onderscheid maken tussen jouw producten en diensten en degene van je concurrenten. Een merknaam is feitelijk het talige deel van een merkteken en wordt daarom ook wel het woordmerk genoemd. Een merk kan overigens een merknaam betreffen, maar ook een beeldelement of een combinatie van beide. Ook klanken, vormen, kleuren en hologrammen kun je tegenwoordig als merk registreren. Met een merk laat je zien dat jij de enige bent die dit teken voor een bepaald handelsdoel mag gebruiken.
Het belang van een merknaam
Dat je, wanneer je je eigen onderneming start, een inschrijving bij de Kamer van Koophandel dient te realiseren, is voor de meeste ondernemers wel duidelijk. Registratie bevordert de rechtszekerheid bij het zakendoen. Ondernemers kunnen zo controleren met wie ze in zee gaan. Ook geef je met een inschrijving aan dat je ondernemer bent. Dit houdt in dat je omzetbelasting moet gaan betalen. Schrijf je je niet in, dan zal de Belastingdienst ingrijpen. Wil je echter je eigen merk gaan voeren, dan kun je met een geregistreerde handelsnaam niet optreden tegen inbreuk.
Wat is inbreuk?
Van inbreuk is sprake wanneer een andere partij, al dan niet opzettelijk, gebruikmaakt van jouw merk om producten of diensten te verkopen. Doorgaans worden die producten tegen lagere prijzen aangeboden, maar is de kwaliteit ook aanzienlijk minder. Dit associëren consumenten dan met jouw merk. Merkinbreuk levert je dus niet alleen omzetschade op, maar kan ook je goede naam bezoedelen. Dit kan nu én op de lange termijn consequenties voor je onderneming hebben. Is jouw merk geregistreerd, dan kun je juridisch sterk tegen inbreuk optreden.
De registratieprocedures
Aan het realiseren van een handelsnaam en het realiseren van een merk gaan beide zeer verschillende procedures vooraf. Eigenlijk is het vastleggen van je handelsmerk -al moet je natuurlijk wel controleren of deze al dan niet in gebruik is- iets wat je gewoon regelt. Daarentegen is de registratie van een merk iets waarvoor je een strenge procedure dient te doorlopen. Gaat het om merkregistratie binnen de Benelux, dan duurt dit proces maximaal drie maanden. Je aanvraag wordt op verschillende punten getoetst en houders van bestaande merken krijgen de tijd om bezwaar te maken wanneer zij van mening zijn dat hun rechten worden geschonden.
Merkregistratie op lokaal, Europees en internationaal niveau
De meeste beginnende ondernemers kiezen voor een Benelux merk. Daarnaast is het mogelijk om te registreren in de Europese Unie en internationaal. Buiten de Benelux en EU moet per land worden aangevraagd. In één klap wereldwijd registreren zoals dat voor de Benelux en EU kan, is niet mogelijk.
Onderscheidend vermogen
Bij het registreren van een merk is het onderscheidend vermogen van het grootste belang. Bij verreweg de meeste afwijzingen is een gebrek hieraan de reden. Onderscheidend vermogen betekent dat je merk uniek is en niet te veel lijkt op reeds bestaande merken. Zou dit wel het geval zijn, dan veroorzaakt dit verwarring bij de consument en bewerkstellig je feitelijk het tegenovergestelde van wat met een merk wordt beoogd.
Optreden tegen inbreuk
Zowel inbreuk op een handelsnaam als inbreuk op een merk(naam) zijn strafbare feiten. Om bij een handelsnaam van inbreuk te kunnen spreken, moet je deze wel voeren. In tegenstelling tot bij een merk is alleen een registratie niet voldoende. Gebruikt iemand jouw handelsnaam en kan dit tot verwarring bij de consument leiden? Verzoek dan om staking van het gebruik en wijziging van de bedrijfsnaam. Wordt hier geen gehoor aan gegeven, dan kun je naar de rechter stappen. Voor inbreuk op een merknaam geldt hetzelfde.