Wil je een eigen merk beginnen, dan gaat het om veel meer dan alleen een herkenbare naam of logo. Uiteraard moet een merk ook bij jou passen, want je gaat het voor alle onderdelen van je bedrijf gebruiken. Wanneer je met jouw producten en/of diensten naamsbekendheid wilt opbouwen, is een sterk merk essentieel. Deze moet de aandacht trekken en je doelgroep op de juiste manier aanspreken. Tot slot dien je bij het starten van een eigen merk rekening te houden met (inter)nationale regelgeving omtrent merkregistratie én eventueel bestaande merken die reeds rechten hebben verworven.
Welke functies heeft een merk?
Voordat we verder ingaan op het hoe en wat van het starten van een eigen merk, staan we stil bij de functies die een merk heeft. Ten eerste zul je je met een sterk merk van je concurrenten kunnen onderscheiden. Dit wordt des te belangrijker wanneer je vergelijkbare producten en/of diensten aanbiedt. Met een onderscheidend karakter kun je een monopoliepositie opbouwen. Zo weten consumenten, maar ook andere bedrijven, dat de producten en diensten van jouw bedrijf afkomstig zijn. Ook vervult een merk een reclamefunctie én maakt een sterk merk het makkelijker om nieuwe producten op de markt te introduceren.
Stappenplan voor het beginnen van een eigen merk
Wanneer je je eigen merk wilt starten, doorloop je daarvoor een vast stappenplan. Deze ziet er beknopt geformuleerd als volgt uit:
- onderzoek uitvoeren naar je doelpubliek en bestaande concurrentie
- een aandachtsgebied specificeren
- een merk voor je onderneming bedenken en deze laten registreren
- het toepassen van de branding op alle aspecten van je bedrijf
Binnen elke fase zijn weer verschillende processtappen te onderscheiden. Hieronder lees je in ruimer detail wat je kunt verwachten wanneer je een eigen merk wilt starten.
De markt onderzoeken
Alvorens je belangrijke beslissingen over je merk gaat nemen, is het belangrijk om inzicht in de markt te verkrijgen. Je wilt nu eenmaal weten wie je potentiële klanten kunnen zijn en welke concurrenten er bestaan. Zo zou je ten eerste jouw product of dienst in een zoekmachine als Google kunnen intypen om inzicht in de concurrentie te krijgen. Lees mee in forums om te ontdekken wat de consument belangrijk vindt. Bekijk invloedrijke accounts op sociale media en onderzoek de bestaande online winkels. Focus je altijd op een specifiek aandachtsgebied, want je kunt nu eenmaal niet iedereen aanspreken.
Een uniek en herkenbaar merk creëren
Een merk moet persoonlijkheid hebben om voet aan de grond te krijgen in de huidige markt. Het creëren van een merk, vaak een woord- of beeldmerk of een combinatie daarvan, is dan ook een belangrijke stap. Je merk moet niet zomaar te imiteren zijn en ook niet met andere aanbieders verward worden. Jouw merk moet namelijk het gezicht van jouw onderneming zijn. Het moet dus uniek en herkenbaar zijn. Wil je jouw producten-/dienstenaanbod in de toekomst wellicht uitbreiden? Zorg er dan voor dat je merk niet teveel op je beginaanbod is gebaseerd.
Het verschil tussen een merknaam en een handelsnaam
Iemand die een eigen merk wil starten, is zich vaak niet bewust van het verschil tussen een merknaam en een handelsnaam. Beide wil je beschermen om te voorkomen dat iemand er misbruik van maakt. Ga je een eigen merk starten? Een merk is de naam waaronder je jouw producten en/of diensten verkoopt, terwijl je handelsnaam de naam van de onderneming is. Enkel een merk moet onderscheidend vermogen hebben. Overigens kunnen het merk en de handelsnaam hetzelfde zijn. Registratie van je handelsnaam wordt des te belangrijker wanneer je deze ook als merknaam gebruikt.
Inschrijving in de Kamer van Koophandel of in het Merkenregister
Ga je een eigen merk starten en wens je hierover de exclusieve rechten te verkrijgen? Dan dien je deze in een Merkenregister te laten opnemen. Dit kan niet zomaar; de betreffende instantie beoordeelt aan de hand van overheidsregels onder andere of je merk onderscheidend genoeg is. De regels voor registratie zijn afhankelijk van het land waarin je merkbescherming aanvraagt. Een handelsnaam schrijf je bij de Kamer van Koophandel in. Echter ontstaat bescherming uitsluitend door het gebruik ervan.
Een eigen merk starten: hoe weet je of je merk al geregistreerd is?
Wil je een eigen merk starten en deze registreren om merkbescherming te krijgen? Dan moet je eerst nagaan of een dergelijk merk, of een merk dat sterk op de jouwe lijkt, reeds bestaat. Je kunt online je merknaam checken. Het Benelux Bureau voor Intellectueel Eigendom, is het bureau dat merkregistratie in de Benelux beoordeelt. Je kunt in het merkenregister op naam zoeken, maar ook op afbeelding. Zo kun je ook het door jou ontworpen logo met reeds bestaande logo’s vergelijken.
De ondersteuning van een IE-professional
Neem jij het liefst het zekere voor het onzekere wanneer je je eigen merk gaat starten en de kans op afwijzing van je aanvraag voor merkbescherming verkleinen? Dan zou je een IE-professional in de arm kunnen nemen. IE staat voor Intellectueel Eigendom. Een dergelijke professional kan een jurist, maar ook een specifiek opgeleide merkenadviseur zijn. Hij of zij helpt je bij het onderzoeken, aanvragen en beschermen van je merk.
Het classificeren van je producten en/of diensten
Wanneer je een eigen merk gaat starten en hiervoor merkregistratie aanvraagt, moet je aangeven voor welke producten en/of diensten je dit merk wilt gaan gebruiken. Deze producten en diensten worden in verschillende categorieën oftewel klassen ingedeeld. Deze klassen bepalen de beschermingsomvang. Dit wil zeggen dat je merkenrecht alleen voor de producten en diensten geldt die je in je aanvraag hebt beschreven. Stel je voor dat je je eigen sneakermerk wilt gaan voeren, maar later waarschijnlijk ook hoofddeksels wilt gaan verkopen, dan moet je ook voor die laatste productcategorie een aanvraag indienen om:
- te voorkomen dat iemand anders merkenrecht op dat product kan krijgen
- te voorkomen dat je in de (nabije) toekomst een aparte aanvraagprocedure moet doorlopen
Waarom is het zo belangrijk om een merk te registreren?
Wil je een eigen merk starten, dan kun je eigenlijk niet om merkregistratie heen. Dit om verschillende redenen:
- je kunt anderen verbieden een identiek of sterk gelijkend merk te gebruiken voor dezelfde of zeer vergelijkbare producten of diensten
- je verkrijgt de volledige vrijheid om het merk voor al je bedrijfsactiviteiten te gebruiken
- indien iemand toch inbreuk op je merk maakt, kun je juridische stappen ondernemen
Merkregistratie buiten Nederland
Veel ondernemers die met een eigen merk starten, focussen zich in de eerste plaats op de Nederlandse markt. Merkregistratie leidt tot het verkrijgen van merkenrecht in de gehele Benelux. Toch wordt dit nog steeds een nationale registratie genoemd. Ben je voornemens ook buiten de Benelux actief te worden met je merk? Dan kun je kiezen voor een Uniemerk, dat bescherming biedt in alle landen van de Europese Unie, of voor een internationaal merk. Die laatste is altijd gebaseerd op een eerder basisdepot, wat een Benelux merk of een Uniemerk kan zijn.
Tijd om je merk naar de buitenwereld te communiceren
Wie zijn eigen merk wil starten, heeft niet alleen de behoefte aan een ijzersterk merk, maar ook aan goed doordachte communicatie. Je moet je (potentiële) klanten meer kunnen vertellen dan de feitelijke voordelen van wat jij aanbiedt; je moet écht onderscheidend zijn. Alle bakkers bieden versgebakken producten aan, dus hoe zorg jij ervoor dat je opvalt tussen al je concurrenten. Bied je merk dus op een unieke manier aan de buitenwereld aan.
Merkcommunicatie
Een goed merk zal de verkoop van je producten en/of diensten stimuleren, maar dit is niet het hoofddoel. Een merk is er voor de merkopbouw, oftewel een stabiele positie op de markt, ook in de toekomst. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een campagne heeft een merk een veel langduriger effect. Merkcommunicatie is dan ook een essentieel onderdeel van je langetermijnstrategie: een connectie met je klanten opbouwen en loyaliteit creëren. Zo zal ook je omzet groeien.
Succesvolle merkregistratie
Laten we er voor het gemak van uitgaan dat je een eigen merk gaat starten en hiermee actief wilt worden in Nederland en wellicht de rest van de Benelux. Je dient dan je aanvraag in -officieel heet dit deponeren- bij een merkenbureau. De overheidsinstantie voert een toetsing uit en publiceert je verzoek tot merkregistratie. Gedurende een twee maanden durende oppositieperiode mogen houders van oudere merken bezwaar maken tegen je inschrijving. Succesvolle merkregistratie kent een geldigheid van tien jaar. Dit kun je onbeperkt verlengen, telkens voor dezelfde tijdsperiode. Je kunt ook optreden tegen gebruik van je merk door derden.
Neem als startend ondernemer de tijd om over je merk na te denken
Een ondernemer die zijn eigen merk wil beginnen, wordt vrijwel altijd gekenmerkt door enorm enthousiasme. Iets wat je creativiteit goeddoet, maar ten koste kan gaan van je kritische vermogen. Neem daarom dan ook altijd genoeg tijd om goed over je merk na te denken. Je wilt je hiermee immers op de markt kunnen onderscheiden en ook op de lange termijn een stabiele positie kunnen creëren. Merkregistratie is noodzakelijk om je merk tegen gebruik door derden te beschermen en zo ook je naam zuiver te houden.
