Bedrijfsgeheim

Wat is een bedrijfsgeheim?

Een bedrijfsgeheim is de bedrijfsinformatie en andere knowhow die van grote waarde zijn voor een organisatie. Ze zijn geheim, moeten vertrouwelijk blijven én de houder van de bedrijfsgeheimen heeft informatie genomen om dit te waarborgen. Bij bedrijfsgeheimen kun je bijvoorbeeld denken aan het recept voor Coca-Cola of het algoritme dat zoekmachine Google gebruikt voor de ranking van zijn zoekresultaten. Wanneer je informatie verwerft, ontwikkelt, toepast of uitwisselt met andere bedrijven, doe je als bedrijf flinke investeringen. De vertrouwelijkheid van die informatie is dan essentieel. De Wet bescherming bedrijfsgeheimen (Wbb) is je hierbij van dienst.

Bedrijfsgeheimen zijn vooral voor het innovatieve bedrijfsleven van belang

Het vertrouwelijk houden van bedrijfsgeheimen is voor uiteenlopende bedrijven van belang, maar vooral voor degene die binnen de innovatieve sector vallen. Daar vertegenwoordigen ze een bovengemiddelde waarde. Bedrijven die zich richten op onderzoek, intellectuele schepping en innovatie zijn dan ook de bedrijven die in toenemende mate te maken krijgen met oneerlijke praktijken. Je kunt hierbij denken aan economische spionage, maar ook het stelen van informatie. De steeds verdere ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologieën doen het risico hierop nog verder verhogen.

Welke soorten informatie kunnen een bedrijfsgeheim zijn?

Bedrijfsgeheimen kunnen op tal van processen in uiteenlopende bedrijven van toepassing zijn en dus ook te maken hebben met verschillende informatiesoorten. Hierbij kun je denken aan:

• Technische kennis
• Werkprocessen
• Concepten
• Software
• Onderzoeksgegevens
• Strategieën
• Contracten
• Klantenbestanden
• Formules en recepten

Een houder van een bedrijfsgeheim kan een natuurlijke persoon zijn of een rechtspersoon die rechtmatig over een bedrijfsgeheim beschikt.

Wat houdt de Wet bescherming bedrijfsgeheimen in?

De Wet bescherming bedrijfsgeheimen, afgekort ook wel Wbb genoemd, is een wet die omschrijft wat een bedrijfsgeheim precies is en op welke manier je deze kunt beschermen. Bovendien geeft de wet jou als ondernemer de mogelijkheid om op te treden tegen het onrechtmatig verkrijgen, gebruiken en openbaar maken van jouw informatie én beschrijft deze hoe je hier dan tegen kunt optreden. Zo kun je vertrouwen op meer rechtszekerheid. Met andere woorden: je kunt erop rekenen dat je rechten geëerbiedigd worden.

Implementatie van Europese richtlijnen in ons land

De in Nederland geldende Wet bescherming bedrijfsgeheimen is gebaseerd op Europese regelgeving. De richtlijnen zijn door alle lidstaten van de Europese Unie ingevoerd. De Europese Richtlijn bedrijfsgeheimen (2016/943/EU) trad op 5 juli 2016 in werking. Het doel van de richtlijn was het harmoniseren van regels betreffende de bescherming van bedrijfsgeheimen. De bedoeling was dat de richtlijnen vóór 9 juni 2018 geïmplementeerd zouden zijn in alle lidstaten. Nederland haalde dat niet en implementeerde de Wbb pas op 23 oktober 2018. Dat was de eerste keer dat er wetgeving voor de waarborging van bedrijfsgeheimen bestond.

Hoe werkt bescherming van bedrijfsgeheimen?

Als houder van een bedrijfsgeheim kun je je sinds 2018 rechtstreeks op de wet Wbb beroepen. Mits het aan de geldende voorwaarden voldoet, ontstaat een bedrijfsgeheim automatisch. Registratie is, in tegenstelling tot wat voor merken en modellen het geval is, niet noodzakelijk. Dat neemt echter niet weg dat het raadzaam is om je bedrijfsgeheimen op te slaan. Dit doe je bijvoorbeeld in het i-DEPOT.

Waarom gebruik je het i-DEPOT?

In het i-DEPOT sla je je bedrijfsgeheim vooral op om zo aan te tonen welke maatregelen je neemt om de informatie geheim te houden. Ook kun je zo laten zien dat jij iets bedacht of gecreëerd hebt. Dit kan in een latere fase, bijvoorbeeld bij het aanvragen van rechten omtrent het intellectueel eigendom, van pas komen. Zeker wanneer je regelmatig nieuwe ideeën hebt, is het i-DEPOT een uitkomst. Voor de uitwerking ervan, bijvoorbeeld tot een model of een dienst, kun je wel bescherming aanvragen. Daarvoor is het i-DEPOT dus niet voldoende.

Andere manieren om bedrijfsgeheimen te beschermen

Het opslaan van je bedrijfsgeheim in het i-DEPOT (of een andere digitale kluis) valt onder de noemer digitale beveiliging. Ook zou je kunnen kiezen voor fysieke beveiliging. Dit houdt in dat je je bedrijfsgeheim of -geheimen in een kluis of afgesloten archief bewaart. Wederom moet alle correspondentie dan van het stempel ‘vertrouwelijk’ zijn voorzien. Verder kun je de geheimen ook beschermen door hierover afspraken in contracten op te nemen. Je beschrijft dan niet alleen de plichten van een bepaalde persoon of partij, maar ook welke consequenties er gelden wanneer men afspraken schendt.

Welke voorwaarden gelden er om van een bedrijfsgeheim te kunnen spreken?

Dat je bedrijfsgeheimen niet net als een merk of model hoeft te registreren, wil niet zeggen dat er geen voorwaarden bestaan om hiervan te kunnen spreken. Van een bedrijfsgeheim is pas sprake wanneer je aan de onderstaande drie punten voldoet:

1. De informatie is geheim, dus niet algemeen bekend of makkelijk toegankelijk.
2. De informatie moet over handelswaarde beschikken: de informatie moet commerciële waarde hebben omdat het geheim is.
3. Als houder dien je maatregelen te hebben genomen om het bedrijfsgeheim ook daadwerkelijk geheim te houden. Er wordt dus van je verwacht dat je beschermende maatregelen neemt.

Welke maatregelen kun je nemen ter geheimhouding?

De Wet bescherming bedrijfsgeheimen vereist van jou als houder van een bedrijfsgeheim dus dat je maatregelen ter waarborging van de geheimhouding neemt. Je kunt dit op verschillende manieren doen. Een vaak gebruikte manier is om een geheimhoudingsovereenkomst te sluiten met partijen die over de informatie die geheim moet worden gehouden, zullen beschikken of daarmee in contact zullen komen. Het is daarbij van belang dat je de informatie zo gedetailleerd mogelijk beschrijft. Ook kun je alle documenten die je met de betreffende partijen deelt, nog eens voorzien van een extra stempel ‘geheim’ of ‘vertrouwelijk’. Dit heeft verder geen juridische waarde, maar benadrukt het vertrouwelijke karakter van de informatie.

Als houder word je niet zonder meer in je gelijk gesteld

Er bestaat een belangrijke scheidslijn tussen bedrijfsgeheimen en vrije concurrentie. Dat die laatste doorgaans het uitgangspunt is en rechters niet snel besluiten dat er sprake is van schending van de bedrijfsgeheimen, is al uit tal van rechtszaken gebleken. Dit onderstreept nog maar eens het feit dat je aan alle drie de eerder genoemde punten dient te voldoen om daadwerkelijk van een bedrijfsgeheim te kunnen spreken. Kan er op één of meerdere punten worden betwist of eraan is voldaan? Dan zal een rechter niet in het voordeel van de houder beslissen.

Een voorbeeld van een rechtszaak

Enkele jaren geleden vond er een rechtszaak tussen twee leveranciers van apparatuur voor autowasstraten plaats. De eiser stelde dat een van zijn ex-werknemers betrokken was geweest bij de ontwikkeling van een innovatief waterzuiveringssysteem. Slechts een jaar na de overstap van de betreffende werknemer naar het concurrerende bedrijf, bracht deze laatste een systeem op de markt dat wel heel veel leek op die van bedrijf A, die de lancering dan ook bestreed. Het bedrijf had het sterke vermoeden dat de overgestapte werknemer vertrouwelijke informatie had doorgespeeld. Omdat er echter niet aan de drie voorwaarden voor bedrijfsgeheimen werd voldaan, werd dit bezwaar afgewezen.

Optreden tegen onrechtmatigheid en inbreuk

Voldoe je wel aan de drie eerder genoemde eisen (geheime informatie, handelswaarde en maatregelen ter bescherming), dan kun je als houder van een bedrijfsgeheim optreden tegen onrechtmatigheid en inbreuk. Van onrechtmatigheid is sprake wanneer iemand de informatie zonder toestemming heeft verkregen, gebruikt of openbaar heeft gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld komen door diefstal of het stiekem kopiëren van documenten. Er is sprake van inbreuk wanneer iemand het bedrijfsgeheim gebruikt om goederen te produceren.

Hoe kun je optreden tegen inbreuk van bedrijfsgeheimen?

Pleegt iemand inbreuk op jouw bedrijfsgeheimen? Bijvoorbeeld omdat deze persoon of partij deze onrechtmatig heeft verkregen of misschien openbaar heeft gemaakt? Daarop kunnen verschillende maatregelen volgen. Je kunt een rechter onder andere tot het volgende verzoeken:

• Een verbod op het openbaar maken van een bedrijfsgeheim
• Een verbod op de vervaardiging van producten die met behulp van je bedrijfsgeheim worden gemaakt
• Inbeslagname van inbreuk makende producten
• Het uit de handel terugroepen en/of vernietigen van producten
• Een schadevergoeding
• Het openbaar maken van de rechterlijke uitspraak

Optreden bij opzettelijk, maar ook onbewust profiteren van bedrijfsinformatie

De Wet bescherming bedrijfsgeheimen oftewel Wbb beschermt het bedrijfsgeheim tegen verschillende zaken, waaronder diefstal, bekendmaking, kopiëren zonder toestemming, het verbreken van een geheimhoudingsovereenkomst en economische spionage. Dit laatste is het bespioneren van een bedrijf om de hiermee gewonnen informatie te gebruiken om daar zelf financiële voordelen mee te behalen. Niet altijd is er sprake van kwade wil; soms zijn partijen zich niet bewust van het feit dat zij profiteren van bedrijfsgeheimen. Echter biedt de Wbb ook in dat geval mogelijkheden om juridisch op te treden.