Een geregistreerd merk wordt een exclusief intellectueel eigendomsrecht dat je als merkhouder het alleenrecht geeft om het merk commercieel te gebruiken. Je merknaam transformeert van een gewone handelsnaam naar een wettelijk beschermd bezit met afdwingbare rechten. Dit betekent dat je anderen kunt verbieden om identieke of verwarrend gelijkende merken te gebruiken voor dezelfde of soortgelijke producten en diensten.
Wat verandert er juridisch wanneer een merknaam officieel wordt geregistreerd? #
Bij merkregistratie verandert je merknaam van een onbeschermde aanduiding naar een exclusief intellectueel eigendomsrecht. Je krijgt het alleenrecht om het merk te gebruiken voor de geregistreerde waren en diensten. Dit juridische eigendom ontstaat op het moment dat het merkenbureau je aanvraag goedkeurt en het merk inschrijft in het merkenregister.
Voor de registratie heeft iedereen in principe het recht om dezelfde of een vergelijkbare naam te gebruiken. Na registratie ben jij de enige die dit recht heeft binnen de geregistreerde klassen. Je merknaam wordt een vermogensrecht dat je kunt verkopen, in licentie geven of als onderpand gebruiken voor financiering.
De formele erkenning door het merkenbureau geeft je een officieel bewijs van eigendom. Dit registratiebewijs is essentieel bij juridische procedures en zakelijke transacties. Het toont aan wanneer je merkrechten zijn ontstaan en voor welke producten of diensten je bescherming geniet.
Deze transformatie betekent ook dat je merk onderdeel wordt van je bedrijfsvermogen. In je boekhouding kun je het geregistreerd merk opnemen als immaterieel actief. Bij een eventuele verkoop van je bedrijf vertegenwoordigt je merkportfolio vaak aanzienlijke waarde.
Welke exclusieve rechten krijg je bij een geregistreerd merk? #
Als merkhouder krijg je het exclusieve recht om je merk te gebruiken voor de geregistreerde waren en diensten. Je mag als enige het merk voeren in de handel en op verpakkingen, websites en marketingmateriaal plaatsen. Dit alleenrecht stelt je in staat om een unieke marktpositie op te bouwen zonder dat concurrenten kunnen meeliften op jouw investeringen.
Je krijgt het recht om anderen te verbieden identieke of verwarrend gelijkende merken te gebruiken. Dit geldt niet alleen voor exacte kopieën, maar ook voor merken die visueel, auditief of conceptueel te veel op jouw merk lijken. Je kunt optreden tegen elke vorm van gebruik die verwarring kan veroorzaken bij het publiek.
Het licentierecht biedt je de mogelijkheid om anderen toestemming te geven je merk te gebruiken tegen vergoeding. Je bepaalt zelf de voorwaarden waaronder dit gebeurt, zoals de duur, het territorium en de hoogte van de licentievergoeding. Dit kan een belangrijke inkomstenbron vormen, vooral bij sterke merken met een goede reputatie.
Je exclusieve merkrechten zijn overdraagbaar, wat betekent dat je het merk kunt verkopen of inbrengen in een andere onderneming. Bij fusies en overnames vormen merkrechten vaak een belangrijk onderdeel van de transactiewaarde. Ook kun je het merk gebruiken als zekerheid voor financiering, waarbij het merk als onderpand dient.
Als merkhouder mag je het ®-symbool gebruiken om aan te geven dat je merk geregistreerd is. Dit symbool waarschuwt anderen dat ze met een beschermd merk te maken hebben en schrikt potentiële inbreukmakers af. Voor de registratie mag je alleen het ™-symbool gebruiken, dat geen juridische bescherming biedt.
Hoe lang blijft merkbescherming geldig na registratie? #
Een merkregistratie blijft 10 jaar geldig vanaf de datum van indiening van je aanvraag. Deze periode geldt voor alle merkregistraties, ongeacht of het een nationaal, Benelux-, Europees of internationaal merk betreft. Na deze eerste periode kun je de bescherming onbeperkt verlengen, telkens voor periodes van weer 10 jaar.
Voor verlenging moet je een verlengingsverzoek indienen en de verschuldigde taksen betalen. Dit kan vanaf zes maanden voor het verlopen van de registratie. De meeste merkenbureaus sturen je een herinnering, maar je blijft zelf verantwoordelijk voor tijdige verlenging. Als je te laat bent, heb je nog zes maanden extra tijd tegen betaling van een toeslag.
Je merkrechten kunnen vervallen als je het merk vijf jaar niet gebruikt voor de geregistreerde waren of diensten. Dit wordt het gebruiksvereiste genoemd en voorkomt dat mensen merken registreren puur om anderen te blokkeren. Bij een juridisch geschil moet je kunnen aantonen dat je het merk daadwerkelijk gebruikt in de normale handel.
Ook kun je je merkrechten verliezen als het merk een soortnaam wordt voor je product. Denk aan merken als ‘aspirine’ of ‘escalator’ die hun bescherming verloren omdat iedereen ze ging gebruiken als algemene productaanduiding. Om dit te voorkomen moet je actief optreden tegen verkeerd gebruik van je merk door derden.
Het onderhoud van je merkrecht Nederland vraagt dus om actief beheer. Naast tijdige verlenging moet je het merk gebruiken, de markt monitoren op inbreuken en zorgen dat je merk niet verwordt tot een algemene aanduiding. Een professionele merkgemachtigde kan je helpen met het bewaken van deze aspecten en tijdig waarschuwen voor belangrijke deadlines.
Wat gebeurt er als iemand jouw geregistreerde merk gebruikt zonder toestemming? #
Bij ongeoorloofd gebruik van jouw geregistreerd merk kun je de inbreukmaker sommeren onmiddellijk te stoppen met het gebruik. Dit gebeurt meestal via een sommatie waarin je de inbreuk beschrijft, je merkrechten aantoont en een termijn stelt waarbinnen het gebruik moet stoppen. In veel gevallen is zo’n waarschuwing voldoende om de inbreuk te beëindigen.
Als de inbreukmaker niet reageert of het gebruik voortzet, kun je een kort geding starten bij de rechtbank. De rechter kan dan een verbod opleggen, eventueel op straffe van een dwangsom. Dit is een snelle procedure waarbij je binnen enkele weken een uitspraak kunt hebben. Bij spoedeisende situaties kun je zelfs een verbod zonder voorafgaande waarschuwing vragen.
Je hebt recht op schadevergoeding voor de geleden schade door de merkinbreuk. Dit omvat niet alleen je gederfde winst, maar ook de winst die de inbreukmaker heeft gemaakt met jouw merk. Daarnaast kun je vergoeding vragen voor reputatieschade en de kosten die je hebt moeten maken om de inbreuk te bestrijden.
In ernstige gevallen van merkinbreuk kun je aangifte doen bij de politie of douane. Merkrecht Nederland kent ook strafrechtelijke sancties voor opzettelijke merkinbreuk op commerciële schaal. De douane kan namaakgoederen met jouw merk aan de grens tegenhouden en vernietigen.
Het is belangrijk om snel te handelen bij constatering van merkinbreuk. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt om op te treden. Bovendien kan stilzitten worden uitgelegd als toestemming. Een merkgemachtigde of advocaat gespecialiseerd in intellectueel eigendom kan je adviseren over de beste strategie en de kans van slagen inschatten. Wij helpen je graag bij het opstellen van sommaties en het voeren van procedures tegen inbreukmakers.
Waar geldt de bescherming van een geregistreerd merk precies? #
De wettelijke bescherming merk is geografisch beperkt tot het gebied waarvoor je het merk hebt geregistreerd. Een Nederlands merk beschermt je alleen in Nederland, een Benelux-merk in Nederland, België en Luxemburg. Voor bescherming in andere landen moet je daar apart registreren of kiezen voor een internationale registratieroute.
Een Europees Uniemerk geeft je bescherming in alle 27 EU-lidstaten met één enkele aanvraag. Dit is kostenefficiënt als je in meerdere Europese landen actief bent of wilt worden. Het nadeel is dat één bezwaar in één land je hele Europese aanvraag kan blokkeren. Bij problemen in specifieke landen kun je je aanvraag omzetten naar nationale registraties.
Voor wereldwijde bescherming kun je gebruikmaken van het Madrid Protocol, waarbij je via één aanvraag bescherming kunt vragen in meer dan 120 landen. Je selecteert zelf de landen waar je bescherming wilt en betaalt alleen voor die landen. Dit systeem bouwt voort op je basis registratie in je thuisland.
Online verkoop compliceert de territoriale bescherming. Als je alleen een Benelux-merk hebt, kun je in principe niet optreden tegen een Duitse webshop die jouw merk gebruikt. Pas als die webshop zich specifiek richt op Nederlandse consumenten (Nederlandse taal, verzending naar Nederland, prijzen in euro’s) kun je mogelijk optreden.
Voor ondernemers met internationale ambities is het belangrijk om tijdig na te denken over de geografische reikwijdte van je merkbescherming. Registratie achteraf in landen waar een ander je merk al gebruikt is vaak onmogelijk. Een professionele merkgemachtigde kan je adviseren over de beste registratiestrategie voor jouw situatie. We helpen je graag met het bepalen van de juiste beschermingsstrategie en het registreren van je merknaam in de relevante gebieden.
Het opbouwen van internationale merkbescherming vraagt om een doordachte aanpak. Begin met de markten waar je direct actief bent en breid geleidelijk uit naar landen waar je op termijn wilt groeien. Houd rekening met productielocaties, belangrijke afzetmarkten en landen waar namaak een risico vormt. Wil je meer weten over de mogelijkheden voor jouw specifieke situatie? Neem dan contact met ons op voor persoonlijk advies over de beste beschermingsstrategie voor jouw merk.
Veelgestelde vragen #
Kan ik mijn merkrechten verliezen als ik mijn bedrijf tijdelijk stilleg? #
Ja, als je je merk langer dan vijf jaar niet gebruikt voor de geregistreerde waren of diensten, kunnen je merkrechten vervallen. Bij tijdelijke bedrijfsstillegging is het belangrijk om minimaal gebruik aan te tonen, bijvoorbeeld door beperkte verkoop of actieve marketing. Documenteer alle merkgebruik goed voor het geval je later moet bewijzen dat je het merk niet hebt verlaten.
Wat kost het gemiddeld om een merkinbreuk juridisch aan te vechten? #
De kosten variëren sterk afhankelijk van de complexiteit en hardnekkigheid van de inbreukmaker. Een sommatie opstellen kost meestal tussen €500-€1.500. Een kort geding procedure kan oplopen tot €10.000-€25.000. Vaak kun je deze kosten terugvorderen van de inbreukmaker, maar het is verstandig om eerst de kans van slagen te laten beoordelen door een gespecialiseerde jurist.
Hoe controleer ik of mijn concurrenten geen inbreuk maken op mijn merkrechten? #
Stel een actief bewakingssysteem in door regelmatig online zoekopdrachten uit te voeren, Google Alerts in te stellen voor je merknaam en varianten daarop, en nieuwe merkregistraties te monitoren via merkenbureaus. Overweeg ook een professionele merkbewakingsdienst die automatisch waarschuwt bij vergelijkbare nieuwe aanvragen. Train je medewerkers om verdachte merkgebruiken te melden.
Moet ik mijn logo apart registreren als ik mijn merknaam al heb geregistreerd? #
Ja, een woordmerk beschermt alleen de naam zelf, niet de visuele uitwerking. Voor volledige bescherming registreer je best zowel je woordmerk als je beeldmerk (logo). Als je budget beperkt is, begin dan met het woordmerk omdat dit de breedste bescherming biedt. Je kunt het logo later alsnog registreren als aanvullende bescherming.
Wat gebeurt er met mijn merkrechten als ik mijn bedrijf verkoop maar onder dezelfde naam wil verdergaan in een andere branche? #
Dit hangt af van de verkoopovereenkomst en de geregistreerde klassen van je merk. Je kunt het merk gedeeltelijk overdragen voor specifieke klassen, of een licentieovereenkomst opstellen. Belangrijk is om dit vooraf goed te regelen in de koopovereenkomst. Zonder duidelijke afspraken gaan meestal alle merkrechten over naar de koper van je bedrijf.
Hoe voorkom ik dat mijn merk in het buitenland door anderen wordt geregistreerd? #
Registreer je merk preventief in landen waar je binnen 3-5 jaar actief wilt worden. In landen als China is dit extra belangrijk omdat daar het 'first-to-file' principe strikt wordt gehanteerd. Monitor internationale merkregistraties en dien tijdig oppositie in tegen conflicterende aanvragen. Een internationale merkstrategie voorkomt dat je later tegen hoge kosten je eigen merk moet terugkopen.
